Zapoznanie z ogólną terapią zajęciową dotyczącą ogólnego usprawniania i normowania procesów poznawczych, emocjonalnych i motywacyjnych człowieka.
Terapia zajęciowa (definicja):
- To zespół określonych czynności o charakterze zajęć fizycznych i umysłowych, które mają na celu przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej.
- To celowe, polisensoryczne działania rehabilitacyjne, o charakterze zajęć ciągłych, stanowiących proces terapeutyczny, prowadzący do usprawnienia i kompensacji zaburzonych funkcji organizmu pacjenta. Są to zajęcia planowe, celowe i systematyczne.
Rewalidacja (definicja)
Zespół działań wychowawczych, edukacyjnych i terapeutycznych mających umożliwić osobie niepełnosprawnej pod względem fizycznym lub psychicznym jak najpełniejszy rozwój i przystosowanie do życia w normalnym środowisku. Jest to jedna z najstarszych metod postępowania (form rehabilitacji). Pojęcie terapia zajęciowa powstało w Anglii po I wojnie światowej, kiedy było mnóstwo młodych ludzi potrzebujących pomocy z zakresu działań rehabilitacyjnych. Pojęcie ,,terapia zajęciowa’’ wprowadził Herman Simon. Na początku XX wieku. Stosowano ją w lecznictwie psychiatrycznym i w domach opieki.
Jest to taka forma rehabilitacji, która ,,spina” rehabilitację leczniczą i społeczną, również uzupełnia fizjoterapię i rehabilitację psychologiczną. Postrzegana jest jako leczenie bez użycia środków farmakologicznych lub interwencji chirurgicznej Termin ten z greckiego oznacza: leczenie lub metodę leczniczą.
Terapeuta natomiast, to ktoś kto opiekuje się, troszczy o kogoś.
Cele i zadania terapii zajęciowej.
Cel terapii zajęciowej w odniesieniu do poszczególnych pacjentów jest zawsze określany indywidualnie. Tworzy się cel ogólny i cele szczegółowe. Jednak do najważniejszych z nich należy:
1. Poprawa stanu fizycznego chorego.
2. Neutralizowanie otępiającego działania nudy i bezczynności.
- Zmniejszenie odruchu bólowego w wyniku rozluźnienia mięśni.
- Zmniejszenie napięcia w stanach depresyjnych i lękowych.
- Stworzenie u chorego poczucia własnej wartości oraz rozszerzenia kręgu zainteresowań.
- Wzbogacenie życia emocjonalnego chorego.
- Zaktywizowanie chorego do działania
Zadania realizuje się poprzez:
1. Ogólne usprawnianie.
2. Rozwijanie umiejętności, w tym wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej, przy zastosowaniu różnych technik terapii zajęciowej.
3. Przygotowanie do życia w środowisku społecznym, w szczególności poprzez rozwój umiejętności planowania i komunikowania się, dokonywania wyborów, decydowania o swoich sprawach oraz rozwój innych umiejętności niezbędnych w niezależnym życiu, a także poprawę kondycji psychicznej i fizycznej.
4. Rozwijanie psychofizycznych sprawności niezbędnych w pracy.
5. Rozwijanie podstawowych oraz specjalistycznych umiejętności zawodowych, umożliwiających podjęcie pracy w zakładzie aktywności zawodowej lub innej pracy zarobkowej, albo szkolenia zawodowego.
Zadania terapii zajęciowej, to przede wszystkim:
1. Usprawnianie fizyczne (ścisłe powiązanie z fizykoterapią)
2. Usprawnianie psychiczne (poprzez pracę dobrze dobraną, następuje akceptacja kalectwa).
3. Usprawnianie społeczne (m.in. pomoc przy wyborze zawodu).
Kierunki działania rewalidacyjnego
1. Maksymalne rozwijanie zadatków i cech, które są najmniej uszkodzone.
2. Wzmacnianie i usprawnianie uszkodzonych sfer psychicznych lub fizycznych.
3. Wyrównywanie (kompensacja) i zastępowanie (substytucja) deficytów biologicznych i rozwojowych.
Procesy poznawcze- sekwencja zmian zachodzących w przebiegu aktywności ruchowej i intelektualnej człowieka. Determinuje poznawanie rzeczywistości i reguluje stosunek człowieka do otoczenia
- spostrzeganie
- wrażenia
- uwaga
- pamięć
- myślenie
- wyobraźnia
Wrażenia – odzwierciedlają cechy przedmiotów i zjawisk w otoczeniu człowieka.
- wzrokowe
- słuchowe
- dotykowe – kinetyczne
- węchowe
- smakowe
- ustrojowe
- równowagi
- stawowo -mięśniowe
Spostrzeganie - złożony proces, dzięki którym powstaje u człowieka subiektywny obraz przedmiotu. Na dokładność spostrzeżeń wpływa jakość wrażeń, doświadczenie, procesy myślowe. Spostrzeganie ma charakter polisensoryczny
Uwaga - zdolność koncentracji świadomości na danym przedmiocie czy zadaniu, lub na przeżyciach własnych. Uwaga pozwala na selekcję i ukierunkowanie czynności.
Pamięć - zdolność do zarejestrowania, przechowania, odpoznania i odtworzenia. To taka właściwość psychiczna, która umożliwia kształtowanie i funkcjonowanie doświadczeń.
Myślenie - to zdolność do rozwiązywania problemów, polegający na skojarzeniach i wnioskowaniu, operujący elementami pamięci jak symbole, pojęcia, frazy, obrazy i dźwięki. Za miarę efektywności myślenia można uznać inteligencję.
Rodzaje myślenia:
- Sensoryczno – motoryczne
- Konkretno – obrazowe
- Słowno – logiczne
Wyobraźnia – to samodzielny proces tworzenia obrazów na podstawie minionych postrzeżeń.
- wyobraźnia twórcza
- wyobraźnia odtwórcza
Emocje (proces emocjonalny)– ich źródłem jest obiektywnie istniejąca rzeczywistość. W procesie emocjonalnym człowiek odzwierciedla rzeczywistość i ustosunkowuje się do niej. O dojrzałości człowieka mówimy wtedy gdy wykazuje dojrzałość emocjonalną czyli umiejętność świadomego kierowania swym zachowaniem emocjonalnym i uczuciowego przystosowania się do środowiska społecznego.
- Emocje pierwotne
- Emocje pośrednie (charakterystyczne dla ludzi)
- Emocje czynne
- Emocje bierne
Procesy motywacyjne – są regulatorem zachowań człowieka bo ukierunkowują jego działanie. Posiadanie motywu do działania wyraża się poprzez napięcie motywacyjne a my dążymy do jego zredukowania.
zadanie do wykonania
Zadanie 1.
Podaj przykład ogólnego normowania jednego, wybranego przez siebie, procesu poznawczego.
Pytanie na forum 1
Które z zadań terapii zajęciowej uważasz za najważniejsze? Uzasadnij swoją wypowiedź.
